Rak tarczycy
Typy raka tarczycy
Najczęściej występującymi rodzajami raka tarczycy są:
- rak brodawkowaty,
- rak pęcherzykowy,
określane wspólnym mianem „dobrze zróżnicowanych”. Wcześnie rozpoznane, mają bardzo duże szanse na pełne wyleczenie.
Dwa kolejne typy raka tarczycy:
- rak anaplastyczny – to jeden z najbardziej złośliwych nowotworów u ludzi. Na szczęście występuje rzadko, zwykle w 7-8 dekadzie życia.
- rak rdzenisty – zbudowany jest z komórek C, które są różne od komórek pęcherzykowych tarczycy. Należy pamiętać, że rak rdzeniasty może mieć charakter dziedziczny i każdy pacjent z rozpoznanym rakiem rdzeniastym powinien mieć wykonane badania aby wykluczyć genetyczne tło choroby.
Czynniki ryzyka raka tarczycy
Trudno określić, dlaczego rak tarczycy rozwija się u danej osoby. Ryzyko zachorowania dotyczy nas wszystkich. Jednak prawdopodobieństwo jego wystąpienia zwiększa się u osób, które zostały poddane radioterapii w obrębie głowy, szyi czy klatki piersiowej. Najnowsze badania Uniwersytetu Columbia w USA wskazują, że na raka tarczycy również narażone mogą być kobiety, w okresie 5 lat po zakończeniu radioterapii raka piersi.
Profilaktyka raka tarczycy
Zalecaną forma profilaktyki we wszystkich nowotworach, w tym w raku tarczycy, jest prowadzenie zdrowego trybu życia i zbilansowana dieta. Balans aktywności fizycznej i odpoczynku sprzyja regeneracji organizmu. Aktywność fizyczna poprawia motorykę ciała, krążenie i samopoczucie, niwelując stres. Zbilansowana dieta pozwala na dostarczenie do organizmu potrzebnych substancji odżywczych, także tych sprzyjających pracy tarczycy. Wśród nich są m.in.:
- jod – ryby morskie oraz owoce morza, żółtka jaj, pomidory, ziemniaki, banany;
- selen (sprzyja przyswajaniu jodu) – orzechy brazylijskie, pestki dyni;
- witamina C (wspomaga przemianę hormonów tarczycowych) – owoce cytrusowe, kiwi, papryka.
Zdrowa, zbilansowana dieta oraz aktywność fizyczna pomagają w utrzymaniu odpowiedniego indeksu masy ciała. W przypadku wielu nowotworów, w tym także raka tarczycy, wskaźnik masy ciała powyżej 25 kg/ m2 podnosi ryzyko wystąpienia choroby.
Regularne wykonywanie samobadania pozwoli na poznanie wyglądu szyi i umożliwi łatwiejsze zaobserwowanie ewentualnych zmian. W materiałach do pobrania znajduje się ulotka pokazująca jak wykonać samobadanie tarczycy.
Objawy raka tarczycy
Podstawowym objawem raka tarczycy są guzki w przedniej części szyi. Rak tarczycy najczęściej objawia się w postaci wyczuwalnych zgrubień w przedniej części szyi guzków. Jego symptomem jest także powiększenie węzłów chłonnych szyi, chrypka, zmiana barwy głosu, czy trudności z przełykaniem.
Diagnostyka raka tarczycy
Podstawowym badaniem umożliwiającym wczesne wykrycie raka tarczycy jest USG.
Jedną z najbardziej skutecznych metod wczesnego wykrycia raka tarczycy jest USG tarczycy. USG tarczycy pozwala wykryć bardzo małe zmiany w strukturze gruczołu, których nie sposób wyczuć za pomocą dotyku. Badanie USG nie może dać odpowiedzi co do charakteru zmiany (łagodna czy złośliwa) – ale jego wynik umożliwia podjęcie decyzji co do dalszej diagnostyki.
Jeżeli wynik badania USG naszego gruczołu tarczowego nie wykazuje żadnych odchyleń od stanu prawidłowego nie ma potrzeby powtarzania badania wcześniej niż po dwóch latach. Jeżeli w USG stwierdzono zmiany w tarczycy konieczna jest ocena specjalisty endokrynologa i ewentualnie biopsja tarczycy.
Leczenie raka tarczycy
Podstawową metodą leczenia raka tarczycy jest całkowite usunięcie gruczołu zaatakowanego przez raka. Jednak naturalnym skutkiem tego zabiegu jest fakt, iż organizm przestaje sam produkować hormony tarczycy, które do tej pory stymulowały pracę całego ciała. Brak tarczycy prowadzi do objawów niedoczynności tarczycy: zaburzenia rytmu pracy serca, obniżone ciśnienie krwi, depresję, spowolnienie mowy, osłabioną pamięć, senność, poczucie zmęczenia, anemię czy zaburzenia metabolizmu – wzrost masy ciała, sucha łuszczącą się skóra i wiele innych. Dlatego aby nie dopuścić do wystąpienia objawów i zapobiec nawrotowi raka tarczycy osoby te do końca życia przyjmują hormony tarczyc w formie tabletek.
Przyjmowanie hormonów doustnych jest przerywane się przed każdym badaniem kontrolnym, które sprawdza, czy w organizmie pacjenta nie pojawiają się komórki rakowe. Takie badania wykonuje się zazwyczaj co pół roku. Dla pacjentów przerwanie leczenie hormonalnego oznacza powrót uciążliwych skutków niedoczynności.
